Elżbieta Doncbach |
Współpracownik KSS KOR Urodziła się w roku 1952 Łowiczu. Absolwentka polonistyki Uniwersytetu Łódzkiego /UŁ/. Będąc uczennicą liceum uczestniczyła w studenckim wiecu pod gmachem Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego w Marcu '68. Wraz z kolegami z XII L.O. Andrzejem Strąkiem i Piotrem Szubertem wydała w szkole pismo literackie "Prowokacje", za co skierowano ją do Poradni Zdrowia Psychicznego. W okresie studiów uczestniczyła w spotkaniach Studia Prób Dramatycznych UŁ Pawła Nowickiego w "Klubie na piętrze" przy ul. Jaracza 7 w Łodzi. Była sygnatariuszem protestów obywatelskich: w sprawie uwolnienia braci Kowalczyków, przeciwko zmianom w Konstytucji PRL /1975-76/ i listu studentów UŁ i PWSTiF do Sejmu w obronie robotników Radomia, Ursusa i Łodzi /1977/. Od 1977 r. współpracowała z KOR-em. Uczestniczyła w spotkaniach Niezależnego Klubu Dyskusyjnego (NKD). Zbierała informacje do Biuletynu Informacyjnego, Robotnika i Głosu. Uczestniczyła wraz z P. Spodenkiewiczem w pracach redakcji pisma krakowskiego SKS "Indeks" /1977/; redagowała teksty komunikatów, kolportowała Biuletyn Informacyjny, Indeks i Bratniaka. Jej mieszkanie przy ul. Jaracza 92 w Łodzi służyło często jako magazyn niezależnych wydawnictw. W 1979 r. SB skonfiskowała tam nakład ulotek podczas rewizji. Wraz z mężem - Wiesławem Jankowskim - dostarczała Amnesty International informacje o sytuacji w więzieniach PRL i stosowanych tam represjach. Materiały te były wykorzystane przy opracowaniu raportu madryckiego na konferencję przeglądową KBWE w Madrycie w 1979 r. Współpracowała z Komisją Interwencji KSS KOR, prowadzoną przez Zofię i Zbigniewa Romaszewskich. Wraz z Zenobią Łukasiewicz, Mirosławem Michalikiem, Stanisławem Szwarockim, Edmundem Gasiem i in. organizowała pomoc szykanowanym za udział w akcjach strajkowych oraz rodzinom osób poszkodowanych przez łódzką milicję. Była jedną z aktywniejszych osób zawiązujących regionalny komitet samoobrony społecznej w Łodzi /1979/. Udostępniała również mieszkanie na wykłady Uniwersytetu Latającego TKN, prowadzone m.in. przez Adama Michnika, Mirosława Chojeckiego, prof. Tadeusza Kowalika. Inwigilowana przez SB. Represyjnie zwolniona z pracy w Sądzie Wojewódzkim w Łodzi /1978/, gdzie pracowała jako kurator dla dorosłych. Szykany i działania nękające kierowano wielokrotnie wobec jej rodziców Witolda i Wiesławy Doncbach, chcąc wywrzeć na nią presję. Podczas protestów robotniczych w Sierpniu '80 SB zastosowała wobec niej areszt domowy. Mieszkanie znajdowało się pod stałą obserwacją, wszyscy goście byli fotografowani. Domownikom wolno było wychodzić tylko do sklepu z obstawą. W stanie wojennym internowano jej męża, kiedy dziecko liczyło zaledwie dwa lata. Współpracowała z Ośrodkiem Pomocy o.o. Jezuitów. Do więzienia w Łowiczu, gdzie osadzono jej męża, przemycała internowanym aparaty fotograficzne i klisze, służące do dokumentacji, grypsy, narzędzia i półprodukty do wytwarzania plakietek okolicznościowych. W latach 1986-1988 współpracowała z redakcją Biuletynu Łódzkiego, udostępniała mieszkanie redakcji pisma, prowadziła punkt kontaktowy dla potrzeb struktur podziemnych. Tu także redakcja "Głosu Łodzi" przeprowadziła we wrześniu 1986 r. wywiad z Józefem Śreniowskim, świeżo zwolnionym z więzienia. Pozostawała bez pracy od 1978 do 1993 roku, żyjąc wraz z synem w skrajnej nędzy. W procesie E. Doncbach przeciwko Sądowi Wojewódzkiemu w Łodzi przed Sądem Wojewódzkim w Kaliszu w 1995 r. świadkami byli m.in.: Jacek Kuroń, Zbigniew Romaszewski, Józef Śreniowski oraz kpt. P. Pruszyński z UOP i były minister Andrzej Milczanowski. Gdy relegowano ją z pracy w sądzie, jeden z sędziów powiedział: "pozbywają się pierwszego kuratora z prawdziwego zdarzenia, widocznie taki nie jest w sądzie potrzebny...". Wróciła wprawdzie /1995/ jako kurator zawodowy sądu rejonowego, lecz nie awansuje od lat. |